Αυτοκίνητο & Εκπαίδευση

14 Απρ 2013 από lk

Οι αλλαγές στην αυτοκινητοβιομηχανία και η Επαγγελματική εκπαίδευση.

Λίνος Κουντουράς – Ημερίδα  Απρίλιος 2013

 Τα τελευταία χρόνια τα αυτοκίνητα εξοπλίζονται με πάρα πολλές νέες τεχνολογίες και κυρίως ηλεκτρονικά συστήματα και βοηθήματα. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που μου είπε ένας οδηγός λεωφορείου στη διαδρομή από Θεσσαλονίκη στην Αθήνα:«Δεν κάνω τίποτα πια.  Μόνο το τιμόνι κρατάω»

Οι σημαντικές αυτές αλλαγές στην αυτοκίνηση επηρεάζουν τρεις τομείς : Την οργάνωση εργασίας των επισκευών, τα ανεξάρτητα συνεργεία και την επαγγελματική εκπαίδευση. Οδηγούν δηλαδή σε σημαντικές μεταβολές στην οργάνωση εργασίας ενός συνεργείου και αυτές απαιτούν προσαρμογή στην επαγγελματική εκπαίδευση

Οι κύριες αιτίες των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων είναι δύο: Ο ανταγωνισμός και η καταιγιστική εξέλιξη των ηλεκτρονικών μέσων.

Στα νέα μοντέλα οι designers επιλέγουν παραπλήσιες κατευθύνσεις από τον φόβο απόρριψης κάποιου νέου τύπου από την Αγορά, η οποία και «δημιουργεί» την μόδα.  Το κόστος εντελώς νέων κατασκευών, όπως γινόταν, όταν χαρισματικοί μηχανικοί κατασκεύαζαν εντυπωσιακά αυτοκίνητα, είναι πλέον παρελθόν, καθότι κρίνεται ασύμφορο και υποκρύπτει ρίσκο. Πολύ φτηνότερα αναβαθμίζεται ένα νέο μοντέλο αυτοκινήτου με νέα ηλεκτρονικά βοηθήματα, ενώ τα βασικά του στοιχεία, όχι μόνο διατηρούνται, αλλά και χρησιμοποιούνται για περισσότερα μοντέλα. Αυτό οδήγησε στις γνωστές πλατφόρμες, κοινές για πολλά μοντέλα, ακόμα και του ανταγωνισμού, με τον οποίο οι συνεργασίες δεν είναι σπάνιες (Peugeot – Citroen, FIAT– Citroenκλπ).

Κυρίαρχο συνεπώς το κόστος, αφού τα εργοστάσια παράγουν σήμερα οχήματα με το 1/3 των τιμών που καλείται να πληρώσει ο τελικός καταναλωτής. Έτσι το κυρίως κέρδος προέρχεται συχνά από την πώληση ανταλλακτικών και ειδικών εργαλείων.  Για αυτόν τον λόγο τα Εργοστάσια φοβούνται τον ανταγωνισμό των ανεξάρτητων συνεργείων και προσπαθούν να τα αποκόψουν από την αγορά.  Άλλωστε ακόμα και η δυνατότητα επισκευής των πολύ παλαιών αυτοκινήτων σε ανεξάρτητα συνεργεία τους στερεί υποψήφιους πελάτες και ενοχλούν.

Σήμερα που η ΕΕ απαγορεύει τον αποκλεισμό των ανεξάρτητων συνεργείων από την εκτέλεση εγγυήσεων, με πληρωμή τους από τα Εργοστάσια, ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός βοηθάει τους κατασκευαστές στην προσπάθεια αποκλεισμού των  ανεξάρτητων συνεργείων, χρησιμοποιώντας τα σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα και την συνεχή εξέλιξη των ηλεκτρονικών μέσων .  Η τηλεδιάγνωση, οπουδήποτε και αν βρίσκεται το όχημα, και η δυνατότητα να δίδεται η έγκριση των εγγυήσεων απ’ ευθείας από τον κατασκευαστή, προσφέρουν τη λύση, αφού χωρίς τα σχετικά – και πολύ ακριβά – προγράμματα  (software) η σύνδεση με το εργοστάσιο είναι αδύνατη.

Αλλά και η επί τόπου διάγνωση απαιτεί διαρκώς νέα, ανανεούμενα και πανάκριβα διαγνωστικά, συχνά διαφορετικά για κάθε μάρκα. Απαιτείται εξάλλου και μια μεγάλη αποθήκη ακριβών ηλεκτρονικών ανταλλακτικών, αφού ο πελάτης δυσανασχετεί αν  περιμένει επί πολλές μέρες για μια απλούστατη αντικατάσταση ενός μικρού ηλεκτρονικού εξαρτήματος, που κουμπώνεται απλά και συνδέεται με μια φίσα.  

Έτσι η εικόνα του παραδοσιακού συνεργείου έχει αλλάξει εντελώς.  Σήμερα τα διαγνωστικά βρίσκονται σε κάθε σημείο του συνεργείου και οι τεχνικοί συνδιασκέπτονται, αντί να εργάζονται γεμάτοι γράσα. Σπάνια πλέον γίνονται σημαντικές επισκευές και αυτές μόνο σε περιπτώσεις  εγγυήσεων, αφού για πελάτες παλαιότερων αυτοκινήτων θεωρείται πλέον ασύμφορη.  Τα φανο-βαφεία βέβαια θα υπάρχουν ακόμα και για οχήματα που κινούνται – και τρακάρουν – στο φεγγάρι !  Τα σημερινά όμως φανο-βαφεία είναι οικολογικότερα, εξοπλισμένα με κουρτίνες προστασίας από τη σκόνη του τριβείου, με υπολογιστές ως απαραίτητο εργαλείο του βαφείου και με νέα δύσκολα οικολογικά χρώματα.

Με τις οικονομοτεχνικές εξελίξεις της εποχής μας και οι ανάγκες μας αλλάζουν,και διαφορετικές τεχνολογίες προωθούνται : Κλιματισμός, Φυσικό αέριο, αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων νέας τεχνολογίας και υβριδικά ή αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας.  Οι κατασκευαστές αναζητούν κέρδη από παντού.  Κερδίζουν χρήματα ακόμα και από τα εκπαιδευτικά βοηθήματα, τα επισκευαστικά βιβλία και Video, DVDή CD, τα προγράμματα τηλεδιάγνωσης και τα διαγνωστικά μηχανήματα.  Άλλωστε οι διαδικασίες τηλεδιάγνωσης δυσχεραίνουν ή και αποκλείουν τον ανταγωνισμό των ανεξάρτητων συνεργείων, ενώ η τηλεδιάγνωση συνδυασμένη με την τηλε-έγκριση κάθε εγγύησης, αποκλείουν ανεπίτρεπτες ή διπλές εγγυήσεις και μειώνουν την ανάγκη ελέγχων.

Οι Αντιπροσωπείες θα έπρεπε να θέλουν συνεργασίες με ανεξάρτητους επισκευαστές, όσο θα είχαν εξασφαλισμένα: Την προώθηση, μόνο δικών τους ανταλλακτικών, που είναι δύσκολα ελεγχόμενη λόγω των πολλών προμηθευτών, με τους οποίους συνεργάζονται τα εργοστάσια και της διαφοράς τιμών προμηθευτή – εργοστασίου, στην ελεύθερη Αγορά. Όμως και η άψογη εκτέλεση των εγγυήσεων είναι προβληματική για ένα ανεξάρτητο συνεργείο, αφού η αντιμετώπιση του πελάτη που  απαιτεί εγγύηση, είναι πάντα ιδιαίτερα δύσκολη για το μικρό συνεργείο, ενώ και η  απόλυτη γνώση των διαδικασιών εγγύησης και της τεχνολογίας προβληματίζει λόγω του μεγάλου κόστους εκπαίδευσης, αγοράς εξοπλισμού και των διαδικασιών του  εργοστασίου.

Όλα αυτά συνθέτουν μια νέα εποχή με ριζικές οι αλλαγές στην επισκευή –  εκπαίδευση αυτοκινήτων. Το Internet αγκαλιάστηκε από τους κατασκευαστές.

Αντικατέστησε τα εκπαιδευτικά και επισκευαστικά βιβλία, συχνά και τους εκπαιδευτές και η τεχνολογική εκπαίδευση καταλήγει να είναι ενημέρωση για τη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων.  Χαρακτηριστικό είναι το ηλεκτρονικό πρόγραμμα αυτοεκπαίδευσης μέσω Internet, που διατίθεται από έναν μεγάλο Ευρωπαίο κατασκευαστή. Ο χρήστης ακολουθεί τα παρακάτω βήματα:

1. Είσοδος στο πρπογραμμα με κωδικούς, προς 1 € ανά εισαγόμενο όχημα.
2. Επιλογή είδους ενημέρωσης.
3. Επιλογή βιβλίων τρόπου λειτουργίας συστημάτων.
4. Επιλογή τρόπου εκπαίδευσης.
5. Επιλογή εκπαιδευτικού ή επισκευαστικού βιβλίου.
6. Επιλογή είδους εκπαιδευτικού υλικού (Βιβλίο, φιλμ Videoκλπ).

Εξελίξεις και στα Κρατικά προγράμματα Επαγγελματικής εκπαίδευσης.  Σε ημερίδα που έγινε το Νοέμβριο 2012, Γερμανοί ειδικοί μάς ανέπτυξαν το πως θα ήθελαν την τεχνολογική εκπαίδευση και σε εμάς, όπως ήδη την προωθούν στην Πορτογαλία, Ισπανία, αλλά και στο ίδιο το κράτος τους.  Το πρόγραμμα ονομάστηκε  «Ευρωπαϊκός διάλογος επαγγελματικής εκπαίδευσης»  «Ευκαιρίες & προκλήσεις».  Στην ημερίδα συμμετείχαν 4 Υπουργοί από Γερμανία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα και 7 Διευθυντές υπουργείων ή οργανισμών.

Πρόκειται για το λεγόμενο «Δυϊκό σύστημα», με  2 μέρες σχολείο, για τους μαθητές και 3 μέρες την εβδομάδα εργασία σε κάποια επιχείρηση. Η όλη «δυϊκή» επαγγελματική εκπαίδευση διαρκεί δύο ή τρία χρόνια ανάλογα με το επιθυμητό θεωρητικό επίπεδο ή την σχολική τάξη από την οποία προήλθαν οι μαθητές. Το θεωρητικό επίπεδο παραμένει πολύ περιορισμένο, αφού το 80 % αποτελεί πρακτική εκπαίδευση, αλλά το 75 % των επιχειρήσεων δήλωσε ότι επιθυμεί το σύστημα αυτό επαγγελματικής εκπαίδευσης και ήδη 16 υπουργοί από τα κράτη της ΕΕ έχουν συμφωνήσει στην προώθηση του νέου, για την Ευρώπη, προγράμματος, αλλά σχετικά παλαιού για τους Γερμανούς.  Σύμφωνα με τους Γερμανούς, οι καθηγητές των σχολών θα εκπαιδεύονται στις διάφορες εταιρείες και θα εγκρίνονται από την Γερμανία.   Στην Γερμανία στο «δυϊκό» σύστημα εκπαίδευσης συμμετέχουν ήδη οι εταιρείες Grundig, Henkel, Bosch, AEG, MediaMarkt, Bauhaus, Lidl, McDonaldsκαι άλλες 200.

Πλεονεκτήματα για την εταιρεία αποτελεί η εξειδίκευση στις ανάγκες της επιχείρησης και για εκπαιδευόμενο η εξασφάλιση μιας θέσης εργασίας μετά το πέρας των σπουδών του. Για το εκπαιδευτικό μας σύστημα πλεονέκτημα αποτελεί η  σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της Αγοράς και η εξασφάλιση της άμεσης ενημέρωσης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων από τις εταιρείες.   Μειονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι η εξειδίκευση διευκολύνει μεν την εύρεση εργασίας, όμως μόνο σε έναν συγκεκριμένο τομέα ή και εταιρεία, ώστε να  δυσχεραίνεται η κινητικότητα του εργαζόμενου.   Παράλληλα καταστρατηγείται κάθε ίχνος γενικής παιδείας, χωρίς την οποία ο Πολίτης γίνεται ανεγκέφαλο πιόνι και υποτελής κάθε εξουσίας.

Στην Ελλάδα, όπου συμβαίνει να μαθαίνουν γραφομηχανή στον μαυροπίνακα και να συγκεντρώνονται τρόφιμα με έρανο, για την εκπαίδευση των μαγείρων, μας είπαν ότι θα επικεντρωθούμε κατ’ αρχήν στην «δυϊκή» εκπαίδευση Ξενοδοχειακών υπαλλήλων.

Το ερώτημα επομένως παραμένει, αν αυτή είναι η ενδεδειγμένη λύση για την σύγχρονη Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Ο παρευρισκόμενος πάντως Έλληνας Υπουργός, κ. Αρβανιτόπουλος σχολίασε :   «Με τα προγράμματα αυτά θεραπεύονται οι δεξιότητες των νέων».

Στην Γερμανία παλαιότερα η τριετής τεχνολογική εκπαίδευση προσέφερε εκπληκτικού επιπέδου τεχνικούς κάθε ειδικότητας.  Οι μαθητές μπορούσαν να προσλαμβάνονται σε εταιρείες, ως εκπαιδευόμενοι, είτε στην περίοδο των διακοπών τους είτε εργαζόμενοι το πρωί και σπουδάζοντας σε νυκτερινές σχολές. Ο μισθός αρχικά ήταν κάποιο 30 % του κατώτερου μισθού τεχνίτη.  Το δεύτερο έτος αυξάνονταν στο 60 %, το τρίτο έτος στο 90 % και μετά την αποφοίτηση, σε ειδική γιορτούλα, γινόταν 100 % ή και παραπάνω, ανάλογα με τις ικανότητες που ο εκπαιδευόμενος είχε επιδείξει ως τότε. 

Ο νόμος αντιθέτως στην Ελλάδα, απαιτεί να χορηγείται από την πρώτη μέρα ο βασικός μισθός, οπότε σε συνδυασμό με το πολύ κακό επαγγελματικό επίπεδο των μαθητών, η όποια πρόσληψη είναι απαγορευτική, αφού με τα ίδια χρήματα μπορεί να προσληφθεί ένας έμπειρος τεχνίτης. Σήμερα βέβαια που ο κατώτερος μισθός είναι υπό αμφισβήτηση, ίσως υπάρχουν διαφορετικές δυνατότητες και άλλη αντιμετώπιση, αλλά και οι θέσεις εργασίας είναι πλέον ανύπαρκτες.

Το παλαιότερο Γερμανικό μοντέλο θα αποτελούσε πιστεύω μια ιδανική κατά τη γνώμη μου λύση και  για την Ελλάδα, με τριετή Επαγγελματική εκπαίδευση υψηλού επιπέδου γνώσεων. Με διαρκώς ανανεούμενα εκπαιδευτικά προγράμματα, σε συνεργασία εκπαιδευτών με τις εταιρείες, ώστε να συμβαδίζουν με τις εξελίξεις. Με ολοκληρωμένες θεωρητικές γνώσεις όσων θεμάτων διδάσκονται. Με απόλυτη εξειδίκευση στην κάθε τεχνολογική κατεύθυνση στο τελευταίο τουλάχιστον έτος.  Με ένα έτος επιδοτούμενης απασχόλησης σε αντίστοιχες επιχειρήσεις και χορήγηση εξειδικευμένου πιστοποιητικού σπουδών, που θα διευκολύνει στην εξεύρεση εργασίας.                    

Δυστυχώς όμως ακριβώς το αντίθετο από την απαιτούμενη πολυδιάστατη εξειδίκευση επιχειρείται σήμερα στην Ελλάδα, και μάλιστα από το ίδιο το υπουργείο:  Η συγχώνευση δηλαδή ειδικοτήτων σε τομείς γενικότερης μόρφωσης.  Καταργούνται πχ. στις ειδικότητες των μηχανικών οχημάτων: Η τεχνολογία αυτοκινήτου, Η ηλεκτρολογία αυτοκινήτων,  δεν υπάρχει τομέας ηλεκτρικών και υβριδικών αυτοκινήτων, υγραεριοκίνησης κλπ.   αλλά  γίνεται προσπάθεια να συγχωνευτούν όλα στις δύο ειδικότητες : των Μηχανολόγων και των Ηλεκτρολόγων,  στα πλαίσια ενδεχομένως των επιταγών της παγκοσμιοποίησης.