Το Ταξίδι ενός Ημερολογίου

16 Αυγ 2014 από lk

Η αναγγελία της παρουσίασης του Ημερολογίου

Το Ταξίδι ενός Ημερολογίου

Ευαγγελία Καπετάνου

Τετάρτη, 24 Νοεμβρίου 1993, συναντώ για πρώτη φορά στο σπίτι τους στη Νέα Χαλκηδόνα την Ολυμπία, σύζυγο και πρώην μαθήτρια του Μίλτου Κουντουρά. Τη συνάντηση κανόνισε ο καθηγητής στο σχολείο που διηύθυνα τότε Βλάσης Κουστούκος, ο οποίος ήταν και συνεργάτης του Λίνου, μηχανολόγου μηχανικού και γιου του Μίλτου και της Ολυμπίας Κουντουρά.
Το σπιτάκι ένα χαριτωμένο διώροφο (έργο του μηχανικού Ζαραμπούκα – πατέρα της συγγραφέα Σοφίας Ζαραμπούκα) έχει στο ισόγειο ένα διπλό δωμάτιο με τη βιβλιοθήκη και το γραφείο του Μίλτου Κουντουρά. Η Ολυμπία με προτρέπει να καθίσω στο γραφείο, που, όπως μου είπε αργότερα, ήταν σχεδιασμένο από τον ίδιο τον Κουντουρά και κατασκευασμένο «δια χειρός Βαράγκη». Νοιώθω απέραντο δέος. Τον Κουντουρά τον «γνώρισα» από τα μαθήματα του Αλέξη Δημαρά στη ΣΕΛΜΕ της Αθήνας, όπου φοίτησα τη χρονιά 1982-83 και τον είχα έκτοτε ως εκπαιδευτικό μου ίνδαλμα. Φεύγοντας από το σπίτι η Ολυμπία μού χαρίζει ένα βιβλίο (τιμητική έκδοση των μαθητριών του) με τον τίτλο: «Μίλτος Κουντουράς, Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης, 1927-1930» και μου γράφει την αφιέρωση: «Για τη χαρά της γνωριμίας. Ολυμπία Μ. Κουντουρά, 24/11/93».
Το βράδυ εκείνο ψάχνω: τί αντίδωρο μπορώ να προσφέρω για τη μεγάλη τιμή που μου έγινε; Και την άλλη μέρα ανακοινώνω στο σχολείο με σιγουριά: «Παιδιά, θα βαφτίσω το σχολείο!» Αυτό ήταν! Το ταξίδι ξεκίνησε και συνεχίζεται μέχρι σήμερα…
Στις 7-8 Απριλίου 1994, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας του Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου και τη δρομολογημένη μετονομασία του σχολείου από «Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο Νέας Φιλαδέλφειας» σε «Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο Νέας Φιλαδέλφειας – Μίλτος Κουντουράς», οργανώσαμε στο σχολείο ένα διήμερο «αναμορφωτικής παιδαγωγικής προσπάθειας» με θέμα : ΜΙΛΤΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ – Ε.Π.Λ. ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ ή «Αναζητώντας το θάμα στους μεγάλους ομολογούμε τις αγάπες και τα ιδανικά που κυνηγάμε». Το διήμερο οργανώθηκε σε συνεργασία με τις μαθήτριες του Μίλτου Κουντουρά, τη Γ΄ΕΛΜΕ Αθήνας και το Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας. Με τη χορηγία της Γ΄ ΕΛΜΕ Αθήνας εκδώσαμε ένα βιβλιαράκι με τον τίτλο «Μίλτος Κουντουράς» στο οποίο δημοσιεύτηκαν αποθησαυρισμένα κείμενα του μεγάλου παιδαγωγού.

΄Ετσι, το έτος 1994, το Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο Νέας Φιλαδέλφειας ήταν το πρώτο σχολείο της Ελλάδας που, σε πανελλήνια πρώτη, αποφάσισε να προστεθεί στο όνομά του, ως επωνυμία, το όνομα όχι ενός οικονομικού ευεργέτη, αλλά το όνομα ενός επιφανούς Δασκάλου και Παιδαγωγού και να μετονομαστεί από Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο Νέας Φιλαδέλφειας σε Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο Νέας Φιλαδέλφειας – «ΜΙΛΤΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ».
Αν και, λόγω εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, το σχολείο από Πολυκλαδικό έγινε, δυστυχώς, 3ο Ενιαίο και στη συνέχεια 3ο Γενικό Λύκειο Νέας Φιλαδέλφειας, διατηρεί μέχρι σήμερα την επωνυμία του : «ΜΙΛΤΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ», γεγονός που λειτουργεί ως έμπνευση για τη διαμόρφωση της παιδαγωγικής ατμόσφαιρας και της σχολικής ζωής του.

2014. Είκοσι χρόνια μετά τη μετονομασία του σχολείου μου κι ενώ εγώ, συνταξιούχος πλέον, αναπολώ με συγκίνηση και νοσταλγία τις μέρες του 1994, εμφανίζεται ξαφνικά ο Παγγεραγωτικός Σύλλογος της Αθήνας. Αρχές του Μάρτη γίνονται τα πρώτα τηλεφωνήματα στον Λίνο Κουντουρά και ρυθμίζεται το πρώτο ραντεβού. Συναντιόμαστε στη Νέα Φιλαδέλφεια στο πατάρι του ζαχαροπλαστείου
«Ο Τίλλας». Τη συντροφιά αποτελούν ο Στρατής Χατζηχρήστος, ο Δημήτρης Ευσταθίου, ο Στρατής Γιαννίκος, ο Λίνος Κουντουράς κι εγώ. Από τα γύρω τραπέζια οι θαμώνες του ζαχαροπλαστείου μάς κοιτάζουν εξεταστικά. .Νομίζουν, μάλλον, ότι είμαστε μία νέα πολιτική κίνηση που θα κατεβεί στις Δημοτικές εκλογές του Μαϊου του 2014!
Οι Γεραγώτες ήλθαν και ήξεραν, ακριβώς, τι ήθελαν: Είχαν συζητήσει κι αποφασίσει στο Διοικητικό Συμβούλιο, το Ημερολόγιο του Συλλόγου τους, για το έτος 2015, να είναι αφιερωμένο στον συμπατριώτη τους Παιδαγωγό Μίλτο Κουντουρά και ζητούσαν τη συνεργασία μας.
«Πέταξα» από τη χαρά μου. Να, λοιπόν, που θα ξαναζήσω μία ακόμα ΄Ανοιξη συνταξιδεύοντας, πνευματικά, με τον Μίλτο Κουντουρά και το έργο του, και θα γιορτάσω, προσωπικά, την εικοσαετία της μετονομασίας του σχολείου μου, συμμετέχοντας στη δημιουργία ενός μοναδικού Ημερολογίου!
Με τον Λίνο δεχόμαστε πρόθυμα να βοηθήσουμε με κάθε τρόπο, με μια προϋπόθεση: η αισθητική παρουσίαση του υλικού να είναι αψεγάδιαστη.
Στην επόμενη συνάντηση της συντροφιάς, τούς δώσαμε τα πρώτα κείμενα που προτείναμε για να τα μελετήσουν και ν’ αποφασίσουν τι τους ταίριαζε σ’ αυτό που είχαν κατά νου.
Φροντίσαμε τα κείμενα να μην είναι μόνον τα γνωστά, που περιέχονται στα βιβλία, αλλά κι’ εκείνα που έχουμε, κατά καιρούς, δημοσιεύσει στο site του Λίνου Κουντουρά, neanika.com
Η επταετής συνεργασία μου με την καθηγήτρια Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μίκα Χαρίτου – Φατούρου, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Σχολεία Συνεργατικής Μάθησης και Πρόληψης», το οποίο στηρίζεται στην Παιδαγωγική Μέθοδο του Μίλτου Κουντουρά, με είχε οδηγήσει σε μία νέα ανάγνωση του έργου του Γεραγώτη Παιδαγωγού.
Το «Δώστε μου μια βιβλιοθήκη, έναν κήπο κι έναν ψυχωμένο δάσκαλο για να φτιάξω σχολειό…»καθώς και τα σχετικά με αυτό κείμενα του Μίλτου Κουντουρά, τα χρησιμοποιώ, συστηματικά, ως σύμβολα – κίνητρα για την ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα «Σχολεία Συνεργατικής Μάθησης και Πρόληψης».
Στις συναντήσεις που ακολούθησαν με τους Στρατήδες Χατζηχρήστο και Γιαννίκο διαπίστωσα ότι, εκτός από ενθουσιασμό για τη σύνταξη και την έκδοση του Ημερολογίου, διέθεταν γνώσεις, εργατικότητα και προσήλωση ερευνητή.

Οι ομιλητές στην παρουσίαση του Ημερολογίου 2015

Δεν θα ξεχάσω τον κ. Χατζηχρήστο που έλεγε και ξανάλεγε συνεχώς: «Παιδιά, το Ημερολόγιο αυτό δεν πρέπει νάχει το παραμικρό λάθος!».
Ο κ. Γιαννίκος, εντυπωσιασμένος από το πλήθος των φωτογραφιών στο ΄Αλμπουμ του Διδασκαλείου Θηλέων Θεσσαλονίκης και στα ΄Αλμπουμ της οικογένειας, χαιρόταν σαν παιδί κάθε φορά που διαλέγαμε, με βάση τα κείμενα, τις κατάλληλες φωτογραφίες για την κάθε σελίδα του Ημερολογίου.
Θυμάμαι σε μια συνάντησή μας που είπε ξαφνικά: «πρέπει να κάνουμε ένα διάλειμμα για να τηλεφωνήσω στον Καραγιασσιώτη». Και στη συνέχεια τον ακούω να λέει θριαμβικά: « ΄Ελα Στρατή, το γεφύρι στη φωτογραφία του Κουντουρά με την αδελφή του και τη συντροφιά τους, που ψάχναμε να βρούμε που ήταν, είναι στην Ψα! Ναι σου λέω, είναι γραμμένο από τον ίδιο τον Κουντουρά στη ράχη της φωτογραφίας: Ψιά, 1η Μαρτίου 1934».

Κυρίες και Κύριοι,
Αυτή είναι η χαρά της ανακάλυψης που νιώθει ερευνητής!
Αλλά και για μένα η χαρά, από την εξαιρετική αυτή συνεργασία, ήταν τόσο μεγάλη που δεν δίστασα να τους δώσω για το Ημερολόγιο στοιχεία που είχα ανακαλύψει στο Αρχείο Κουντουρά και τα οποία προόριζα για δικές μου δημοσιεύσεις, Αναφέρω, ως παράδειγμα, την ποιητική συλλογή του Βασίλη Ρώτα «Κιθάρα και Γαρούφαλλο», που περιλαμβάνει δύο ποιήματα αφιερωμένα στον Μίλτο Κουντουρά. Το βιβλίο έχει εξώφυλλο σχεδιασμένο από τον ζωγράφο Σπύρο Βασιλείου καθώς και ιδιόχειρη αφιέρωση του Βασίλη Ρώτα στην κ. Ολυμπία Κουντουρά.
Ο τόμος με τα πρώτα τεύχη του περιοδικού «Η Γέρα», που έθεσε στη διάθεσή μας ο κ. Χατζηχρήστος, υπήρξε για μένα ιδιαίτερα αποκαλυπτικός για τις βιβλιοθήκες που ίδρυσαν, στο Δημοτικό Σχολείο και στην Κοινότητα Σκοπέλου, οι δασκάλες – μαθήτριες του Μίλτου Κουντουρά.
Το ακούραστο πήγαινε – έλα του κ. Χατζηχρήστου στη φωτοσύνθεση, καθώς και η γόνιμη συνεργασία του με την κ. Ραλλού Καρτέρη έχουν ως αποτέλεσμα την εξαιρετική τελική εμφάνιση του Ημερολογίου.
Στις 12 Ιουλίου 2014, μόλις ήλθαμε στο νησί, μάς περίμενε μια ευχάριστη έκπληξη: Ο κ.Δημήτρης Ευσταθίου είχε ήδη ετοιμάσει και τυπώσει τις προσκλήσεις για τη σημερινή εκδήλωση παρουσίασης του Ημερολογίου στο Πολύκεντρο Σκοπέλου.
Τι σου είναι αυτοί οι Γεραγώτες! ΄Οταν θέλουν, όλα τα μπορούν!

Το 1921, από τη Χίο, ο Μίλτος Κουντουράς έστειλε για δημοσίευση ένα σονέτο του με τίτλο «Το Τραγούδι». Το ποίημα δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό «Ο ΛΟΓΟΣ», χρόνος Γ΄, Αρ. 9-10, Ιούλιος – Αύγουστος 1921.
Το περιοδικό «Ο ΛΟΓΟΣ» εκδίδονταν στην Κωνσταντινούπολη.

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Το κάθε που αναπνέει και ζει στη Φύση,
τρελό πουλί ή λουλούδι ριζωμένο,
άντρας γενναίος ή ζώο ταπεινωμένο,
θανάσιμο έχουν πόλεμο όλα στήσει

στη λήθη ενάντια. Και πρωτού ν’ αρχίσει
να ρέβει από το χρόνο δαμασμένο
το σώμα, από τον ΄Ηλιο πυρωμένο
ξυπνάει κι ορμάει μ’ένα σπασμό ν’ αφήσει

– ΄Ερωτα θάμα – μία πιστή του εικόνα.
΄Ετσι μισώντας τη τη λησμοσύνη
κι ο ποιητής, σε μεθυσμένο αγώνα,

βωμό παντοτινό στη Μνήμη αφήνει
– μίας ώρας καλής γέννημα, αγγελούδι,
ομοίωμα της ψυχής του – ένα τραγούδι!

Χίος, 1921 ΜΙΛΤΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ
Ευχαριστώ θερμά τους συνεργάτες από τον Παγγεραγωτικό Σύλλογο Αθήνας που, σαν τον Μίλτο Κουντουρά «μισώντας τη τη λησμοσύνη», ξαναφέρνουν στην επικαιρότητα τον σπουδαίο Ποιητή – Παιδαγωγό και παραδίδουν σήμερα, σαν «μίας ώρας καλής γέννημα»,αυτό το συλλεκτικό Ημερολόγιο του 2015, στους Γεραγώτες, στους Μυτιληνιούς, στους Πανέλληνες…

Σκόπελος Γέρας, 3 Αυγούστου 2014 – Ευαγγελία Καπετάνου