Βιομηχανικός Σχεδιασμός
Η «Καινοτομία» και το «DESIGN» για την Δημιουργία πάσης φύσεως Βιομηχανικών προϊόντων είναι μια θεμελιώδης αρχή για οποιουδήποτε μεγέθους επιχείρηση μικρή η μεγάλη.
Το εγχειρίδιο αυτό αναλύει ακριβώς τους λόγους που κάνουν ένα προϊόν ανταγωνιστικό καθώς και τους τρόπους που μια επιχείρηση μπορεί να τους εισάγει ώστε να παραμείνει βιώσιμη και ανταγωνιστική στην παγκόσμια αγορά…
Η βιομηχανική σχεδίαση (industrialDesign) είναι ένας τρόπος βαθιάς σκέψης. Δεν είναι ένας τρόπος άβουλης σκέψης. Είναι μια ακολουθία συστηματικής βούλησης βασισμένης πάνω σε κριτήρια, περιοριστικούς παράγοντες, αποδεδειγμένα στοιχεία και προδιαγραφές, έχοντας πάντα σαν σημείο αναφοράς τις ανάγκες του Ανθρώπινου παράγοντα.
Ο 21ος αιώνας βλέπει το “Design” να βαδίζει χέρι-χέρι με τις υψηλές τεχνολογίες.
Αυτές επιτρέπουν να υλοποιούνται όλες οι τολμηρές ιδέες.
Θα δημιουργηθούν περισσότερα προϊόντα που θα είναι προφανώς καθαρά και ισορροπημένα.
Επίσης ο σχεδιασμός “Design” θα πάρει μια θέση στην προώθηση και στην ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας οικολογίας του πλανήτη μας.
Τα προϊόντα πολλών χρήσεων θα έχουν ένα πολύ καλό μέλλον. Ο κόσμος προφανώς θα «αδειάσει», θα ελαφρύνει από τα περιττά! Γι’ αυτό και τα προϊόντα που θα απομένουν θα πρέπει να γίνονται πιο έξυπνα!
Σωστό σχέδιο προϊόντος σημαίνει: ικανοποίηση των ανθρωπίνων αναγκών.
Τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε αντανακλούν τον τρόπο και τις συνθήκες της ζωής μας.
Το καλό σχέδιο του προϊόντος δεν επηρεάζει μόνο την οικονομική θέση της επιχείρησης αλλά ταυτόχρονα έχει την θετική συνεισφορά του στην ποιότητα ζωής.
Με τα προϊόντα του ο κάθε επιχειρηματίας κάνει μία «δήλωση» και αποκαλύπτει και τις δικές του προσωπικές αξίες!
-
Σωστό σχέδιο προϊόντος σημαίνει: καινοτομία.
Προσεγγίζοντας κάθε νέο προϊόν περισσότερο από την οπτική γωνιά του χρήστη και λιγότερο από την πλευρά της παραγωγής ή της τεχνολογίας, ο σχεδιασμός “Design” μπορεί να είναι πηγή καινοτομίας.
-
Σωστό σχέδιο προϊόντος σημαίνει: λειτουργικότητα.
Η μορφή εξυπηρετεί την λειτουργία και προφανώς και το αντίθετο. Αυτή είναι μια θεμελιώδης αρχή στο σχεδιασμό των προϊόντων.
Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι το σχέδιο πρέπει να καλύπτει μόνο τις «γνωστές» λειτουργικές απαιτήσεις.
Ο Σχεδιαστής “Designer” προσφέροντας νέες καλύτερες λύσεις, πρέπει διαρκώς να διευρύνει τα όρια των λειτουργικών αναγκών μας.
-
Σωστό σχέδιο προϊόντος σημαίνει: εργονομία.
Εργονομία είναι η επιστήμη που μελετά πώς τα προϊόντα μπορούν να εναρμονισθούν με το ανθρώπινο σώμα και πνεύμα.
Η κατανόηση των εργονομικών παραμέτρων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τον σχεδιασμό λειτουργικών προϊόντων.
-
Σωστό σχέδιο προϊόντος σημαίνει: σωστό μηχανολογικό σχέδιο.
Το μηχανολογικό σχέδιο είναι και αυτό ένα σημαντικότατο μέρος «τμήμα» της συνολικής διαδικασίας που ονομάζεται σχεδιασμός προϊόντος.
Όταν το σχέδιο του προϊόντος είναι πετυχημένο, η μορφή, η λειτουργικότητα και τα μηχανολογικά μέρη σχηματίζουν ένα οργανικό ενιαίο σύνολο.
-
Σωστό σχέδιο προϊόντος σημαίνει: χαμηλό κόστος παραγωγής.
Το σωστό σχέδιο συνεισφέρει σημαντικά στη μείωση των δαπανών παραγωγής, συναρμολόγησης και αποθήκευσης του προϊόντος.
-
Τέλος, Σωστό σχέδιο προϊόντος σημαίνει: προϊόν με προσωπικότητα.
Η καλοπροσδιορισμένη και εύκολα αναγνωρίσιμη «φόρμα» και προσωπικότητα του προϊόντος είναι ένα μέρος του σχεδίου του.
Το ίδιο συμβαίνει και με αυτό που λέμε: όμορφη εμφάνιση.
Αυτές οι δύο δυνατότητες δεν μπορούν να αποκτηθούν η μία ανεξάρτητα από την άλλη, ούτε μπορεί η όμορφη εμφάνιση να μετατρέψει ένα κακό προϊόν σε «καλό».
Η «ομορφιά» του Χ προϊόντος εξαρτάται από το πόσο καλά οι απαιτήσεις της παραγωγής, της λειτουργικότητας, της εργονομίας και της συνάφειας με το περιβάλλον θα ικανοποιηθούν από τον σχεδιασμό, ώστε να σχηματιστεί ένα ενιαίο αρμονικό σύνολο κλπ.
Ο Ρόλος του Βιομηχανικού Σχεδιαστή.
Ο Σχεδιαστής “Designer” βρίσκεται στο σταυροδρόμι πολλών επαγγελμάτων και διαφορετικών πνευματικών απόψεων και καταστάσεων!
Είναι συγχρόνως τεχνικός “technical” και καλλιτέχνης “artist”, άνθρωπος του “Marketing” και της επικοινωνίας, κοινωνιολόγος και ψυχολόγος, φιλόσοφος, είναι ένας άνθρωπος τη σύνθεσης με ικανότητες «προσαρμογής» οι οποίες συχνά περνούν δυσκολίες και αντιπαλότητες, διαίσθησης και διείσδυσης στα ερεθίσματα του εξωτερικού κόσμου.
Ο Designer λοιπόν πρέπει να είναι συνεχώς σε εγρήγορση ώστε να μπορεί να μεταπηδά από μία εφαρμογή στην άλλη.
Στον Μελλοντικό designer προσφέρονται δύο τύποι πορείας: Η τεχνική πορεία και ηκαλλιτεχνική πορεία.
Ιδεολογικά θα έπρεπε να είναι και τα δύο: και τεχνίτης και καλλιτέχνης, αλλά κατά κάποιον ρεαλιστικό τρόπο είμαστε προσκολλημένοι στην αρχική μας εμπειρία ή μόρφωση!…
Βέβαια πάντα υπάρχει η δυνατότητα να τα καταφέρει και τα δύο μαζί!
Ο Σχεδιαστής “Designer” ασχολείται με τη σχεδίαση “Design” προϊόντων που παράγονται μαζικά από οποιουδήποτε μεγέθους βιομηχανία. Δουλεύει σαν μέλος μιας σχεδιαστικής ομάδας που απαρτίζεται και από άλλους ειδικούς όπως:
-
Μηχανολόγους Μηχανικούς (Mechanical Engineer),
-
Μηχανικούς Παραγωγής (Production Engineer) καθώς και από
-
Διευθυντές Marketing (Marketing Manager).
Έτσι εκ των πραγμάτων ο ρόλος του είναι διπλός, πρώτον εκείνος της αντιπροσώπευσης των αναγκών του προϊόντος εν χρήσει, δηλαδή να προσδιορίσει την εργονομία και την εμφάνιση του προϊόντος και δεύτερον, εκείνος της ολοκλήρωσης των αναγκών των άλλων ειδικών σε μια αμοιβαία – ακέραια σχεδιαστική λύση – πρόταση…
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
R&D και πρωτοτυπία.
Αυξάνοντας τις δαπάνες για R&D ( εξέλιξη) δεν σημαίνει ότι αυξάνεις και την πρωτοτυπία των εν δυνάμει παραγόμενων προϊόντων. Είναι καλύτερα να αναζητάς Νέες Ιδέες εκτός εταιρίας σε όλο τον κόσμο οι οποίες συνήθως είναι περισσότερο παραγωγικές!
Design και στρατηγική design.
Το παραδοσιακό design έχει να κάνει με το στιλ και το χρώμα. Όμως η στρατηγική design προσφέρει την δυνατότητα κατασκευής προϊόντων που μπορούν να γίνουν της «μόδας» και να επιτύχουν. Προϊόντα που «φτιάχνουν» το μέλλον και ικανοποιούν ανάγκες και συναισθήματα του καταναλωτή.
Πρωτοτυπία και τεχνολογία. Η πρωτοτυπία που στηρίζεται μόνο στην τεχνολογική ανάπτυξη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα δημιουργία προϊόντων που μπερδεύουν τον καταναλωτή και δεν είναι εύκολα στην χρήση. Αντίθετα η πρωτοτυπία που βασίζεται στις καταναλωτικές ανάγκες αλλά και συνήθειες δημιουργεί προϊόντα που ο καταναλωτής αποκτά συνειδητοποιώντας ότι τα χρειάζεται ακόμη και αν πριν από την εμφάνιση τους δεν τα είχε ούτε καν φανταστεί!
Πρωτοτυπία και οργάνωση Η δημιουργικότητα είναι η βασική πηγή στήριξης της πρωτοτυπίας όμως θα πρέπει να είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικης,στην οποία περιλαμβάνονται όλα τα «μέλη»μιας εταιρίας, από τους επικεφαλής έως και τον πιο χαμηλόβαθμο υπάλληλο…
Υπέρβαση-κουλτούρα. Οι επικεφαλής οφείλουν να δημιουργήσουν μια επανάσταση, για να αλλάξουν την επιχειρηματική κουλτούρα μιας εταιρίας. Να προχωρήσουν σε αύξηση του αριθμού των «designers» και να επιβραβεύσουν την όποια πρωτοτυπία…
Κίνητρα και αλλαγές. Καλύτερα να συνδέσεις τα «bonus» με τις πρωτότυπες ιδέες, με την ικανοποίηση του πελάτη από το προϊόν, να συνδέσεις τις δαπάνες με την δημιουργία Νέων προϊόντων, για νέες αγορές και δημιουργία νέων brandnames. Πρωτοτυπία στη δεκαετία του ΄90 σήμαινε να δημιουργείς τεχνολογικά επιτεύγματα στο εργαστήριο. Σήμερα πρωτοτυπία σημαίνει να παρατηρείς τον καταναλωτή, να ανακαλύπτεις τι θέλει και να τον ικανοποιείς προσφέροντας το.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ολοκληρώνοντας την αναφορά μας για τον σχεδιασμό “Design” και ότι περικλείει αυτός, πρέπει να αναφερθούμε στην Διαχείριση της σχεδίασης (designmanagement) καιτις Ελληνικές επιχειρήσεις.
Η Επιτυχία σ’ ένα πρόγραμμα σχεδίασης δεν είναι μόνο θέμα επιλογής του/των κατάλληλου σχεδιαστή-ών, αλλά είναι θέμα και Δημιουργικής συνεργασίας μαζί του/τους, από όλους τους εμπλεκόμενους.
Το πρώτο βήμα για κάθε πρόγραμμα σχεδίασης συνίσταται στο ότι θα πρέπει να συνταχθούν σε ένα σημείωμα οι προδιαγραφές του σχεδιασμού “DesignBrief”.
Σκοπός δε των προδιαγραφών είναι:
-
Ο προσδιορισμός των στόχων της σχεδίασης.
-
Η λειτουργία τους σαν πλαίσιο αναφοράς στην αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων.
-
Επίσης θα πρέπει να είναι διατυπωμένες με σαφήνεια και ακρίβεια, να περιλαμβάνουν όλους τους βασικούς περιορισμούς, να δίνουν έμφαση στα σημαντικά σημεία και να προσδιορίζουν τις απαιτήσεις που θα κρίνουν το αποτέλεσμα.
Το δεύτερο βήμα είναι ότι θα πρέπει να συγκροτηθεί η ομάδα εργασίας“Designgroup” από όλους τους ΑΜΕΣΑ εμπλεκομένους.
Η σχεδίαση δεν μπορεί να αποκοπεί από την ανάπτυξη του προϊόντος, την επικοινωνία, την παραγωγή και το marketing.
Αντιθέτως, αποτελεί οργανικό κομμάτι όλων αυτών των δραστηριοτήτων της όποιας επιχείρησης κ.ο.κ.
Το τρίτο βήμα απαιτεί από τον επιχειρηματία εν γένει να προσδιορίσει την εικόνα της επιχείρησής του.
Η εφαρμογή της σχεδίασης είναι το «όχημα» για την μετάβαση της επιχείρησης από αυτό που είναι, σ’ αυτό που θέλει να είναι.
Αποτελεί με λίγα λόγια το μέσο για την επίτευξη ποιότητας σε όλα όσα συνθέτουν την έννοια «επιχείρηση».
Η βιομηχανική σχεδίαση είναι μια εξειδικευμένη γνώση που στην Ελλάδα συνήθως δεν υπάρχει στις ελληνικές επιχειρήσεις. Λίγες, πολύ λίγες, είναι οι επιχειρήσεις που έχουνε ενσωματώσει στην εσωτερική λειτουργία τους, «Τμήμα Έρευνας
και Ανάπτυξης» “R & D”, και ως επί το πλείστον είναι στοιχειώδης ή ελλιπής η υποστήριξη.
Στην σημερινή εποχή, με τη ραγδαία εξέλιξη των νέων τεχνολογιών που δεν έχουν αρχή και τέλος, με τον σκληρό ανταγωνισμό και τις αυξανόμενες απαιτήσεις της αγοράς υπάρχει ΘΕΣΗ μόνο για ΕΠΩΝΥΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ. Ποιότητα όμως δεν μπορεί να υπάρξει αν οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν δώσουν το βάρος και την σοβαρότητα στο Design και στον Βιομηχανικό σχεδιασμό εν γένει.
ΗΛΙΑΣ ΣΕΛΕΚΟΣ Σχεδιαστικός Σύμβουλος Ιδρυτικό μέλος ΕΛ.ΙΝ.Η.Ο.