Ρίττερ, Ντένε, Φος

[Υψικάμινος Προφίλ]

Χαιρετώ το φόρουμ, μιας και είμαι καινούργιο μέλος.

Σκέφτηκα ότι θα ήταν καλή ιδέα να μπει ένα θέμα για κριτικές θεάτρου, και γιατί όχι, αργότερα κριτικές και συζητήσεις για μουσική, κινηματογράφο και οτιδήποτε ενδιαφέρει καλλιτεχνικά.


Η ανάγκη μου γεννήθηκε από μία παράσταση που είδα πρόσφατα και με γέμισε σκέψεις. Πρόκειται για την παράσταση Ρίττερ, Ντένε, Φος του Thomas Bernhard, σκηνοθετημένη και ερμηνευμένη από τους ίδιους συντελεστές, τον Δημήτρη Καταλειφό, την Άννα Κοκκίνου και την Ράνια Οικονομίδου. Η πολυαναμενόμενη αυτή συνεργασία, πήρε τέλος προ ολίγων ημερών. Το πολυαναμενόμενη, αναφέρεται σε όσα διάβασα πριν ξεκινήσει, δηλαδή για την ανάγκη του κοινού να δει αυτούς τους τρείς ηθοποιούς ξανά μαζί έπειτα από 25 χρόνια, καθώς και κάποια σχόλια που υπήρχαν ως προς την καθυστέρηση της έναρξης της πρεμιέρας εξαιτίας της "τελειομανίας" ή τέλος πάντων της αναζήτησης ενός καλύτερου θεατρικού αποτελέσματος και της αλλαγής της σκηνοθεσίας από τους ίδιους και τη βοήθεια του Πάνου Παπαδόπουλου (θα ήθελα πολύ να γνωρίζω αν πρόκειται για τον εικαστικό Πάνο Παπαδόπουλο ή αν είναι απλή συνωνυμία, αν κάποιος γνωρίζει κάτι...).
Η "τελειομανία" και η γνωστή εργατικότητα των τριών πολύ έμπειρων και αξιόλογων ηθοποιών απέδωσε καρπούς. Το αποτέλεσμα ήταν άρτιο καλλιτεχνικά τόσο υποκριτικά, σε ένα κείμενο που η λέξη δύσκολο φαίνεται λίγη, όσο σκηνοθετικά και σε κάθε λεπτομέρεια του χώρου, στα σκηνικά και στα κοστούμια. Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις ηθοποιούς που δεν έχουν στερηθεί την καλλιτεχνική αναγνωρισιμότητα και αποδοχή να συνεχίζουν να εργάζονται τόσο βαθιά και ουσιαστικά και ταυτόχρονα να διατηρούν την αμηχανία που αισθάνθηκα ότι είχαν στην αρχή και στο χειροκρότημα του τέλους.
Παρά το πολύ δυνατό θεατρικό αποτέλεσμα που αν και τρίωρο σε κρατούσε μαζί του {δημιουργώντας σκέψεις τόσο για την ανθρώπινη δυστυχία της αξεπέραστης ατομικότητας και του μοτo "ο εχθρός μας είναι οι άλλοι" ακόμα κι αν οι άλλοι είναι οι γονείς μας και τα αδέρφια μας (ίσως τότε να μιλάμε και λίγο περισσότερο για εχθρούς), όσο για το πολυεπίπεδο κείμενο του Bernhard άψογα ερμηνευμένο}, δεν κατάλαβα το νόημα του να δει ένας Έλληνας αυτό το έργο ανεβασμένο αυτή την περίοδο.
Μου ξύπνησε την αίσθηση ότι λείπει έντονα η πνευματικότητα και ότι ζούμε σε μία αντικαλλιτεχνική χώρα, όχι μόνο γιατί παρακολουθώντας το έβλεπα τρία έντονα πνευματικά όντα να αλληλοσπαράζονται, αλλά και γιατί μετά από την καθήλωση που αισθάνθηκα άκουγα στο διάλειμμα συζητήσεις που αφορούσαν το ελληνικό lifestyle (πχ "ποιος θα γίνει πρωθυπουργός", "δε μου αρέσουν οι γλουτοί μου όπως είναι","που θα πάμε μετά" κτλ). Και αναρωτιέμαι: Γιατί ένα τέτοιο έργο στην Ελλάδα σήμερα; Σαφώς αυτό δεν αφορά μόνο το κοινό, αλλά και την έντονη περίοδο ανασφάλειας στην οποία βρισκόμαστε.
Η αίσθηση του ασύγχρονου που έχω με χτύπησε και σε άλλα σημεία. Το άρτια φτιαγμένο σκηνικό, μέσα στην ακριβή του λεπτομέρεια μου θύμισε σκηνικό από νατουραλιστικό έργο του 20ου αιώνα. Θεωρώ παρ' αυτά πολύ εύστοχο το ιεροτελεστικό στρώσιμο του τραπεζιού και το περπάτημα της Ντένε (Άννα Κοκκίνου) αλλά ερωτώ: )Όλο αυτό το ψυχαναγκαστικά νατουραλιστικό σκηνικό στόχευε σε κάποιο ουσιώδες θέμα (που κατά τη γνώμη μου το ουσιώδες αφορά το να μιλάει στο σήμερα) ή απλώς εξυπηρετούσε τις υψηλές καλλιτεχνικές προσδοκίες των συντελεστών; Και μέσα σε όλο αυτό τον ψυχαναγκασμό τι ρόλο έπαιζε το ρολόι; Κατά τη γνώμη μου, το ρολόι δε θα έπρεπε να είναι σταματημένο. Ήταν παράταιρο ως προς το όλο αποτέλεσμα.
Η βαθιά εκτίμηση που τρέφω στους ηθοποιούς αυτούς με κάνει να έχω πολύ μεγάλη ανάγκη να τους δω να ανεβάζουν κάτι λιγότερο παρωχημένο. Ή έστω με μη παρωχημένο τρόπο.
Ίσως αυτό που με προβληματίζει τελικά, να είναι ότι η ατομική άβυσσος του καθένα για την οποία μιλάει το έργο αυτό είναι όντως υπαρκτή και γιγάντια στο σήμερα. Είναι όμως η μοναδική;