Η αναφορά του Paul Porter.

24 Ιαν 2014 από lk

Ο Paul Porter για την Ελλάδα του 1947

Αρχές του 1947 η αγγλική κυβέρνηση ανακοίνωσε στις ΗΠΑ πως αδυνατούσε να συνεχίσει τον ρόλο που είχε αναλάβει, δηλαδή τον ρόλο της ενίσχυσης της ελληνικής κυβέρνησης στον αγώνα της κατά της κομμουνιστικής επικράτησης στην Ελλάδα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν προκειμένου να έχει ιδία άποψη για την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα στέλνει τον Paul Porter ως επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής. Στις 14 Φεβρουαρίου 1947, ο Paul Porter στέλνει επιστολή προς τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ W.L. Clayton με τις πρώτες εντυπώσεις του, γράφοντας μεταξύ των άλλων:

 «Εδώ δεν υπάρχει κράτος σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Αντ’ αυτού υπάρχει μία χαλαρή ιεραρχία ατομιστών πολιτικών, που είναι τόσο απασχολημένοι με τον προσωπικό τους αγώνα για εξουσία, ώστε δεν έχουν τον χρόνο να αναπτύξουν οικονομική πολιτική, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι θα είχαν την ικανότητα».

Έχουμε ένα φτωχό λαό με μια ανίκανη κυβέρνηση και ένα πολιτικό σύστημα το οποίο απαιτεί από τους υπουργούς να έχουν ως κύριο μέλημά τους την παραμονή στο αξίωμα, παραμελώντας τα προβλήματα της ανοικοδόμησης και την επαναδραστηριοποίηση του εμπορίου και των συναλλαγών. Σε ολόκληρη τη χώρα, από τη μία άκρη στην άλλη, κυριαρχεί μία γκρίζα, βαθιά έλλειψη πίστης για το μέλλον – μία έλλειψη πίστης που οδηγεί σε πλήρη απραξία στο παρόν. Οι άνθρωποι έχουν παραλύσει από την αβεβαιότητα και τον φόβο, οι επιχειρηματίες δεν επενδύουν, οι καταστηματάρχες δεν αποθηκεύουν προμήθειες.

Η δημόσια διοίκηση είναι υπερβολικά εκτεταμένη. Οι χαμηλοί μισθοί προσαυξάνονται βάσει ενός εντελώς συγκεχυμένου συστήματος επιδομάτων, χάρη στα οποία μερικοί δημόσιοι υπάλληλοι κερδίζουν μέχρι και τέσσερις φορές περισσότερο από τον βασικό μισθό τους.

Το αποτέλεσμα είναι η απόλυτη αποδιοργάνωση. Ποτέ άλλοτε δεν έχω δει διοικητική δομή που να είναι λόγω ανικανότητας και αναποτελεσματικότητας τόσο απαράδεκτη.
Απλούστατα, δεν είναι δυνατόν να βασιστεί κάνεις στο ότι η δημόσια διοίκηση θα φέρει εις πέρας ακόμη και τις πιο απλές λειτουργίες μίας κυβέρνησης – την είσπραξη των φόρων, την εφαρμογή οικονομικών κανόνων, την επισκευή δρόμων. Συνεπώς η δραστική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης αποτελεί προϋπόθεση εκ των ουκ άνευ για την επίτευξη οποιουδήποτε άλλου αποτελέσματος στην Ελλάδα.

Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει άλλη πολιτική εκτός από το να εκλιπαρεί για ξένη βοήθεια, ώστε να διατηρηθεί στην εξουσία, απαριθμώντας θορυβωδώς τις θυσίες της Ελλάδος. Στόχος της είναι να χρησιμοποιήσει την ξένη βοήθεια ως μέσο για τη διαιώνιση των προνομιών μίας μικρής κλίκας που αποτελεί την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα.

Τα ναυτιλιακά συμφέροντα βρίσκονται σε ιδιαιτέρα σκανδαλώδη θέση. Σήμερα η ελληνική εμπορική ναυτιλία βρίσκεται σε άνθηση και οι εφοπλιστές καρπώνονται τα κέρδη. Όμως η χρεοκοπημένη ελληνική κυβέρνηση δεν απολαμβάνει κανένα όφελος από όλο αυτό τον πλούτο. Οι αποδοχές των ναυτικών εξακολουθούν να εισρέουν στη χώρα, αλλά τα κέρδη των πλοιοκτητών παραμένουν στην πλειονότητά τους, στο εξωτερικό.

Η ομάδα πίεσης της καλής κοινωνίας – οι κομψοί κοσμοπολίτες που έχουν την έδρα τους στις Κάννες, στο Σαιν Μόριτς και στην αθηναϊκή πλατεία Κολωνακίου – θα ενεργοποιηθεί. Πολλοί από αυτούς είναι γοητευτικοί άνθρωποι που μιλούν εξαιρετικά αγγλικά και αδημονούν ειλικρινά να παρέχουν κάθε δυνατή βοήθεια στην αμερικανική αποστολή. Εντούτοις θα αποπειραθούν να προσεταιριστούν την αποστολή και να τη μετατρέψουν σε ένα εργαλείο διασφάλισης των προνομιών τους.

Πίσω από την κυβέρνηση υπάρχει μια άλλη μικρή εμπορική και τραπεζική κυβέρνηση,   αποφασισμένη να προστατεύσει πάνω απ’ όλα τα οικονομικά της προνόμια, όποιο κι αν είναι το κόστος σε ό,τι αφορά την οικονομική υγεία της χώρας.

Στόχος της Ελληνικής κυβέρνησης κατά την προσωπική μου κρίση , είναι να χρησιμοποιήσει την ξένη βοήθεια ως μέσο για τη διαιώνιση των προνομίων μιας μικρής κλίκας από τραπεζίτες και εμπόρους, που αποτελούν την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα.

Η άμεση χορήγηση εγγύησης για αμερικανική βοήθεια θα οδηγούσε όχι στο να παρακινηθεί η κυβέρνηση να επεκτείνει τις προσπάθειές της, αλλά στο να εισπράξει το ευχάριστο αίσθημα ότι είχε απαλλαγεί από οποιαδήποτε υποχρέωση να κάνει οτιδήποτε.

Αίσθησή μου είναι ότι το ελληνικό κράτος έχοντας υποβάλει αίτηση βοήθειας και εποπτείας, έχει θέσει όρια στην ίδια του την εθνική κυριαρχία».

Τι άλλο είδε ο αμερικανός στην Ελλάδα ;

«Ακόμη θυμάμαι ένα εντυπωσιακό γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν μου ένας κορυφαίος τραπεζίτης στο πολυτελές αθηναϊκό διαμέρισμά του. Τρεις οικονόμοι με τις λιβρέες τους, το λουκούλλειο γεύμα και τα εκπληκτικά κρασιά ήταν μια αντίθεση ανάμεσα στο λουκούλειο γεύμα και στα παιδιά που λιμοκτονούν στους δρόμους και παραήταν αταίριαστη και σκληρή. Παιδιά με προβληματική ανάπτυξή, κακοντυμένα,  με συμπτώματα πελάγρας και δερματικών παθήσεων, προφανώς λόγω έλλειψης βιταμινών».

Ο Πόρτερ πήγε στην Αθήνα ως ένας δικτατορίσκος, με  βλοσυρή και κάποτε απαράδεκτη συμπεριφορά προς τους Έλληνες αξιωματούχους, αλλά και τον πρωθυπουργό.

Συζητώντας για κάποιο οικονομικό θέμα με τον Στέφανο Στεφανόπουλο, τότε υπουργό Συντονισμού, οργίστηκε τόσο ώστε σήκωσε το χέρι του και του κατάφερε ένα ηχηρό ράπισμα στο πρόσωπο, τέτοιο που ο υπουργός ξέσπασε σε κλάματα. Ο υπουργός αποχώρησε από το γραφείο και λίγες ημέρες αργότερα
δώρισε στην κυρία Πόρτερ ένα διαμαντένιο περιδέραιο, για να κατευνάσει τον Πόρτερ !  Το απίστευτο είναι το πώς ανεχόταν οι ιθύνοντές μας όλες αυτές τις απίστευτες προσβολές.

Η αναφορά του Αμερικανού Paul Porter για την Ελλάδα το 1947 ταιριάζει απόλυτα στη σημερινή πραγματικότητα. Φαίνεται άλλωστε ότι από τότε μέχρι και σήμερα οι διαπραγματευτικές μας ικανότητες περιορίζονται στη ευτελή ζητιανιά.  Κρίμα, πολύ κρίμα.

[ Για την ελεύθερη απόδοση,  Λίνος Κουντουράς ]

Στοιχεία  από:    Paul Porter (Chief U.S. Delegate, Economic Commission for Europe, Geneva, Switzerland). Επιστολή προς τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ W.L Clayton (14/2/1947) :
Από Κωσταντίνο Μπουρλετίδη,  Σαράντο Λέκκα – Οικονομολόγο, Κέρδος.   Από την εφημερίδα της ελληνικής ομογένειας του Σικάγου «The Greek Star» (Ουίλλιαμ Ρούσσης).    Περισσότερα στην πολύ καλή μελέτη του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου.