Πλατεία Κυθήρων – Δωρεά Β. Μπαβέα.
Ύστερα από προσπάθειες πολλών ετών της πρώην Δημοτικού Συμβούλου και Αντιδημάρχου κας Ευαγγελίας Καπετάνου, ανταποκρίθηκε η απερχόμενη Δήμαρχος κα Ευτυχία Γαϊτανά – Αποστολάκη και εκπλήρωσε μια υποχρέωση, για την οποία οι προηγούμενοι Δήμαρχοι αδιαφορούσαν επί 31 χρόνια.
Στη συνέχεια η πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία της κας Ευαγγελίας Καπετάνου, στην λιτή τελετή εγκαίνια της ονομασίας.
Εγκαίνια Πλατείας Κυθήρων – Δωρεά Βασιλείου Μπαβέα – Ευαγγελία Καπετάνου
Το σύνθημα «΄Εξω οι βλάχοι από την Αθήνα» επιβίωνε για αρκετά χρόνια στους τοίχους σπιτιών και δημοσίων κτηρίων. ΄Οπου «βλάχοι» θεωρούνται, από τους συνθηματογράφους, όλοι οι μη Αθηναίοι και μάλιστα ως είδος βρισιάς.
Αν οι «βλάχοι» εθνικοί ευεργέτες προτιμούσαν τους δρόμους του Μετσόβου και των άλλων πατρίδων τους για να χτίσουν τα μεγαλοπρεπή κτίριά τους, η Αθήνα θα ήταν πρωτεύουσα μόνον κατ’ όνομα. Αν βέβαια ήταν πρωτεύουσα…
Η καταγωγή τής οικογένειας Σίνα ήταν από τη Μοσχόπολη της Βορείου Ηπείρου. Ο Σίμων Σίνας εγκαταστάθηκε στη Βιέννη όπου ίδρυσε τον εμπορικό και τραπεζικό οίκο Σίνα. Το 1818 τιμήθηκε με τον τίτλο του βαρόνου από τον Αυτοκράτορα της Αυστρίας, χωρίς να απολέσει, εξαιτίας της υψηλής θέσης του στην κοινωνία της Βιέννης, την ελληνική του συνείδηση και τον πατριωτισμό του. Αν ερχόταν από τη Μοσχόπολη κατεθείαν στην Αθήνα κάποιοι θα τον έλεγαν βλάχο. ΄Ηρθε μέσω Αυστρίας και αναγνωρίστηκε ως βαρόνος.
Ο γιος του Σίμωνα, ο Γεώργιος Σίνας, συνετέλεσε στην ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Αυστρίας, της οποίας διετέλεσε και διευθυντής, και συνεργάστηκε με τον Γεώργιο Σταύρου – επίσης Ηπειρώτη – για την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας. Υπήρξε χορηγός της οικοδόμησης του Αστεροσκοπείου Αθηνών (1846).
Ο γιος του Γεωργίου, ο Σίμων Γ. Σίνας συνέχισε τη χρηματοδότηση του Αστεροσκοπείου και δώρησε τα χρήματα για την οικοδόμηση της Ακαδημίας Αθηνών.
Ο Νικόλαος Στουρνάρης, από το Μέτσοβο, διέθεσε χρήματα για την ανέγερση του Πολυτεχνείου. Από το Μέτσοβο ήταν και οι άλλοι δύο ευεργέτες του Πολυτεχνείου, ο Μιχαήλ Τοσίτσας και ο Γεώργιος Αβέρωφ. Προς τιμήν της ιδιαίτερης πατρίδας των ευεργετών του, το Πολυτεχνείο ονομάστηκε Μετσόβιο.
Ο Γεώργιος Αβέρωφ διέθεσε, επίσης, χρήματα για την ανέγερση της Σχολής των Ευελπίδων, για το Πανεπιστήμιο Αθηνών, για την αναμαρμάρωση του Παναθηναϊκού ή Καλλιμάρμαρου Σταδίου και για τη ναυπήγηση του ομώνυμου θωρηκτού του ελληνικού στόλου.
Ο Γρηγόριος Μαρασλής ήταν γεννημένος στην Οδησσό με καταγωγή από το Μαράζ της Θράκης. Το Μαράσλειο Διδασκαλείο, το Ιπποκράτειο νοσοκομείο, η Ανωτάτη Εμπορική και ο εκδοτικός οργανισμός με τον τίτλο «Βιβλιοθήκη Μαρασλή» δημιουργήθηκαν από δωρεές του.
Χάρη στον Αλέξανδρο Πάντο, έναν πολιτευτή από το Βόλο, δημιουργήθηκε η «Πάντειος Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών», το σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Ο Ιωάννης Δόμπολης, με καταγωγή από την ΄Ηπειρο, φίλος και συνεργάτης του Ι.Καποδίστρια, κληροδότησε τα χρήματα για την ανέγερση και τη συντήρηση, στην Αθήνα, Πανεπιστημίου με την επωνυμία «Καποδιστριακό».
Η Ριζάρειος Ιερατική Σχολή δημιουργήθηκε επίσης από κληροδότημα των αδελφών Μάνθου και Γεωργίου Ριζάρη, που κατάγονταν από το Μονοδένδρι Ζαγορίου της Ηπείρου.
Ο Ευαγγέλης και ο Κωνσταντίνος Ζάππας, με καταγωγή από την ΄Ηπειρο, είναι εκείνοι στους οποίους η πρωτεύουσα χρωστά ένα από τα αξιολογότερα κτίριά της: το Ζάππειο Μέγαρο. Το Ζάππειο χτίστηκε ως μέγαρο εκθέσεων των βιομηχανικών και καλλιτεχνικών «Ολυμπιάδων».
Ο Γεώργιος Γεννάδιος πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Εθνικής Βιβλιοθήκης της οποίας διετέλεσε πρώτος διευθυντής και ο γιος του Ιωάννης ίδρυσε τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Η καταγωγή τους ήταν από την ΄Ηπειρο.
Ο Ιωάννης Βαρβάκης, Ψαριανός στην καταγωγή, με τη διαθήκη του (10 Ιανουαρίου 1825) κληροδότησε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του για την ίδρυση Λυκείου (Βαρβάκειο Λύκειο), την εξαγορά αιχμαλώτων, τη συντήρηση άπορων οικογενειών κ.λπ. Ανδριάντας του Βαρβάκη βρίσκεται στο Ζάππειο.
Το Ιστορικό μιας ευεργεσίας στον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας.
Το έτος 1957 η Πολεοδομία Αθηνών για τις ανάγκες του Οικισμού Απομάχων Νέας Φιλαδέλφειας, χαρακτήρισε το με αριθ. 210 Οικοδομικό τετράγωνο, που βρίσκεται μεταξύ των οδών Μακρυγιάννη, Βασ. Αλεξάνδρου, Σοφούλη και Παπάγου, σαν χώρο Πρασίνου. Η έκταση αυτή ήταν έκτοτε δεσμευμένη και οι κάτοικοι την θεωρούσαν σαν οριστική πλατεία.
Απροσδόκητα το 1980, ύστερα από 23 χρόνια δέσμευσης, κινήθηκαν οι ιδιοκτήτες Λουράντος και Μπαβέας και ζήτησαν την αποδέσμευση, με αποτέλεσμα να εκδοθεί η με αριθ. 34/81 Πράξη αναλογισμού αποζημιώσεως βάσει του Ν. 5269/31. Σύμφωνα με την Πράξη αυτή η Πολεοδομία καθόρισε την έκταση την οποία έπρεπε να αποζημιώσει ο κάθε παρόδιος και ο Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας για τη δημιουργία του Πρασίνου.
Επειδή οι περίοικοι του παραπάνω χώρου, που ήμασταν και οι βαρυνόμενοι, κυρίως, με την αποζημίωσή του, δεν είχαμε την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουμε για την απαλλοτρίωση του, απευθυνθήκαμε στον έναν από τους ιδιοκτήτες Βασίλειο Μπαβέα, με την από 22 Ιανουαρίου 1983 επιστολή μας, και του ζητήσαμε να παραχωρήσει την ιδιοκτησία του επί του χώρου (1105,00 τ.μ. περίπου) στο Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας. Την επιστολή μας παρέδωσαν στον Β. Μπαβέα στο σπίτι του στο Κολωνάκι οι Κωνσταντίνος Κουταλιάγκας και ο πατέρας μου Χρυσόστομος Καπετάνος.
« Νέα Φιλαδέλφεια 22 Ιανουαρίου 1983
Αξιότιμε Κύριε Μπαβέα
Στον οικισμό Απομάχων έχετε ένα ακίνητο που ανήκει στο 210 οικοδομικό τετράγωνο του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας. Το τετράγωνο αυτό από το 1957, που η περιοχή εντάχθηκε στο σχέδιο πόλεως, έχει χαρακτηριστεί από την Πολεοδομία σαν χώρος Πρασίνου. Από τότε μέχρι σήμερα έχει παραμείνει ο μόνος ελεύθερος χώρος του οικισμού μας. Στον χώρο αυτό καταφύγαμε ζητώντας υπαίθρια προστασία όταν έγιναν οι σεισμοί. Στον ίδιο χώρο παίζουν τα παιδιά μας και στο χώμα αυτού του χώρου παρακολουθούν την εναλλαγή των εποχών, γεμίζει μαργαρίτες την ΄Ανοιξη και πρασινίζουν οι άκρες του το Φθινόπωρο. Κοντά σ’ αυτόν τον χώρο κτίζεται και η ωραιότερη και μεγαλύτερη εκκλησία του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας. Είναι λοιπόν όνειρο όλων των κατοίκων της περιοχής στον χώρο αυτόν να γίνει μία πλατεία, που μαζί με την εκκλησία θα αποτελέσει ένα από τα κοσμήματα, όχι μόνον του οικισμού αλλά όλης της Φιλαδέλφειας. Οι περίοικοι όμως αυτού του χώρου, που είναι και οι βαρυνόμενοι με την αποζημίωσή του, δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουμε για την απαλλοτρίωσή του. Είμαστε μισθοσυντήρητοι άνθρωποι, υπάλληλοι και συνταξιούχοι, με μεγάλα οικογενειακά βάρη, και γι’ αυτό ανήμποροι να κρατήσουμε αυτόν τον χώρο ελεύθερο για τα παιδιά μας.
Καταφεύγουμε λοιπόν σε σας κάνοντας έκκληση στα φιλάνθρωπα και φιλοπρόοδα αισθήματά σας και παρακαλούμε να παραχωρήσετε τον χώρο αυτό στο Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας, προκειμένου να γίνει πλατεία και στην οποία τιμής και ευγνωμοσύνης ένεκεν θα δοθεί το ΄Ονομά σας.
Σε μια εποχή που οι άνθρωποι κυνηγάνε το χρήμα για το χρήμα, η χειρονομία σας αυτή θα δείξει ότι η ανθρωπιά δεν έχει δραπετεύσει τελείως από τη ζωή μας. Εμείς, τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας απολαμβάνοντας τον ελεύθερο αυτό χώρο θα κρατάμε φυλακτό στην καρδιά μας την ανεκτίμητη προσφορά σας και θα σας ευγνωμονούμε.
Με την ελπίδα ότι το αίτημά μας θα εισακουστεί και οραματιζόμενοι τη μελλοντική ομορφιά αυτού του χώρου, που θα την οφείλουμε για πάντα σε ΣΑΣ
Διατελούμε
με εξαιρετική τιμή
(ακολουθούν οι υπογραφές των περιοίκων) ».
Ο Βασίλειος Μπαβέας, θυσιάζοντας το προσωπικό του οικονομικό όφελος για χάρη του κοινωνικού συνόλου, με το από 14 Φεβρουαρίου 1983 έγγραφό του, δωρίζει την εν λόγω οικοπεδική έκταση στο Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας Αττικής, υπό τους παρακάτω απαράβατους όρους:
«1/ Ο χώρος αυτός να παραμείνει εσαεί ελεύθερος και να χρησιμοποιείται αποκλειστικώς ως πλατεία με παιδική χαρά (…).
2/ Η πλατεία αυτή, μετά την, σε σύντομο χρόνο, διαμόρφωσή της από το Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας, επιθυμώ να ονομασθεί «Πλατεία Κυθήρων» προς τιμήν της ιδιαιτέρας μου πατρίδας. (Σημ: Εμείς του είχαμε προτείνει να δοθεί στην Πλατεία το ΄Ονομά του κι εκείνος προτίμησε το όνομα της ιδιαίτερης πατρίδας του!).
3/ Λαμβανομένου υπ’ όψη ότι οι παρόδιοι της ιδιοκτησίας μου είναι μισθοσυντήρητοι άνθρωποι, υπάλληλοι και συνταξιούχοι, ανήμποροι να καταβάλουν τα τυχόν έξοδα που συνεπάγεται η δωρεά μου προς τον Δήμο, καθώς και οποιαδήποτε υπεραξίαν, γεγονός το οποίον εβάρυνε στη λήψη της αποφάσεως δωρεάς, επιθυμώ ο Δήμος να μη αξιώσει απ’ αυτούς οποιαδήποτε οικονομικήν επιβάρυνση.
Παρακαλώ δε όπως οι ανωτέρω όροι περιληφθούν εις το δωρητήριον συμβόλαιον».
Ο Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας απεδέχθη τη δωρεά της έκτασης του Βασ. Μπαβέα και στη συνέχεια υπογράφτηκε και το σχετικό δωρητήριο συμβόλαιο, σαν και σήμερα στις 22 Ιουνίου του 1983, υπό τους όρους της δωρεάς.
Το συμβόλαιο υπέγραψαν οι: Βασίλειος Μπαβέας, ο Δήμαρχος Σάββας Σταματιάδης, ως εκπρόσωπος του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας, και ως μάρτυρες οι Κωνσταντίνος Κουταλιάγκας και Δήμητρα Πουλάκη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο συμβόλαιο της δωρεάς προσετέθη στο «Πλατεία Κυθήρων» το «Μυρτίδια», που ήταν η ιδιαίτατη πατρίδα της ιδιαίτερης πατρίδας του δωρητή!
Το «Μυρτίδια» παραπέμπει στην Παναγιά τη Μυρτιδιώτισσα, εικόνα της Παναγίας που βρέθηκε στα Κύθηρα κατά τον 14ο αιώνα. ΄Εχει το προσωνύμιο Μυρτιδιώτισσα γιατί αναφέρεται από την παράδοση ότι τη βρήκε ένας βοσκός σε μια τοποθεσία γεμάτη με μυρτιές.
Το μέγεθος της δωρεάς του Βασιλείου Μπαβέα προς τον Δήμο της Νέας Φιλαδέλφειας καταφαίνεται από το γεγονός ότι ο Δήμος αγόρασε, το έτος 1993, τη συνεχόμενη έκταση, ιδιοκτησίας Λουράντου (700,00 τ.μ. περίπου), καταβάλλοντας το ποσό των είκοσι πέντε εκατομμυρίων (25.000.000) δραχμών.
Με αφορμή την ονομασία του νέου πάρκου της Νέας Χαλκηδόνας σε Πάρκο «Γεώργιος Αποστολάκης» την οποία επικροτώ, θεώρησα ηθικό χρέος μου να επανέλθω, τον Φεβρουάριο του 2013, και να ζητήσω από τη Δήμαρχος κ. Ευτυχία Γαϊτανά – Αποστολάκη και το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας να επικαιροποιηθούν οι όροι του δωρητηρίου Συμβολαίου του Βασιλείου Μπαβέα και ο χώρος, που δωρήθηκε στον Δήμο πριν από τριάντα (30) χρόνια, να ονομαστεί «Πλατεία Κυθήρων», σύμφωνα με τη ΜΟΝΗ επιθυμία του δωρητή.
Επίσης παρεκάλεσα να γίνει ανάλογη κατασκευή με εκείνη του Πάρκου «Γεώργιος Αποστολάκης» επί της οποίας να γραφτούν: «Πλατεία Κυθήρων», το όνομα του δωρητή Βασιλείου Μπαβέα, καθώς και η χρονολογία της δωρεάς.
Η Κυρία Δήμαρχος άκουσε με προσοχή και ευαισθησία το αίτημά μου, έφερε το θέμα με θετική εισήγησή της στο Δημοτικό Συμβούλιο τον Ιούλιο του 2013, και σήμερα, 22 Ιουνίου 2014, έχουμε τη χαρά, 31 ακριβώς χρόνια μετά την υπογραφή του συμβολαίου της δωρεάς, να γιορτάζουμε τα εγκαίνια και την ονοματοδοσία της Πλατείας Κυθήρων.
Κυρία Δήμαρχε,
Σας ευχαριστώ και δημοσίως από τα βάθη της καρδιάς μου!
Αν αναλογιστούμε πόσες Δημοτικές θητείες και Αρχές έχουν περάσει από το 1983 μέχρι σήμερα, κι ότι, παρά τις προσπάθειές μας, δεν είχαμε καταφέρει να εκπληρωθεί το ηθικό χρέος του Δήμου προς τον ευεργέτη-δωρητή Βασίλειο Μπαβέα, τότε εύκολα καταλαβαίνει ο καθένας πόσο μεγάλη ευγνωμοσύνη οφείλουμε στη Δήμαρχο κ. Ευτυχία Γαϊτανά – Αποστολάκη, που εκπλήρωσε αυτό το χρέος.
Ευαγγελία Καπετάνου